การเลือกปลากัดสวยงาม ตามลักษณะเด่นรูปทรงปลากัดสวยงาม ที่ดีตามสายพันธุ์หลัก สามารถจำแนกสายพันธุ์ได้จากขนาด รูปทรง สัดส่วนและครีบต่างๆ

ปลากัดครีบสั้น หางเดี่ยว

ลำตัว รูปร่างทรงกระบอกแบนข้าง ส่วนหัวสั่นลาดเอียงเล็กน้อย ปากเล็ก

หาง (ครีบหาง) มีความยาวประมาณ 1 ใน 3 ของความยาวลำตัวเป็นหางเดี่ยวมีรูปทรงตรงตามสายพันธุ์

กระโดง (ครีบหลัง) มีความสูงประมาณความกว้างของลำตัวปลา โดยฐานกระโดงส่วนหน้าควรอยู่ตำแหน่งกึ่งกลางลำตัวปลา หรือค่อนข้างไปทางหางเล็กน้อย และเมื่อยปลาพองควรกางออกซ้อนทับกับส่วนหางได้

ชายน้ำ (ครีบก้น) ฐานของชายน้ำเริ่มจากรูก้นจรดโคนหาง และความกว้างประมาณความกว้างของลำตัว

ตะเกียบ (ครีบท้อง) มี 1 คู่ ควรมีความยาวเท่ากันไม่คดงอ มีความยาวไม่น้อยกว่าความกว้างของตัว

หู (ครีบหูหรือครีบอก) มี 1 คู่ ควรมีขนาดเท่ากัน

ปลากัดครีบยาว หางเดี่ยว

ลำตัว รูปร่างทรงกระบอกสั้น แบนข้าง ส่วนหัวสั้นลาดเอียงเล็กน้อย ปากเล็ก

หาง (ครีบหาง) ควรมีความยาวไม่น้อยกว่า 2 ใน 3 ของความยาวลำตัวและมีรูปทรงตามสายพันธุ์

กระโดง (ครีบหลัง) ควรมีความยาวมากกว่าโคนหาง และความสูงไม่น้อยกว่าความกว้างของลำตัวปลา โดยฐานกระโดงส่วนหน้าควรอยู่ตำแหน่งกึ่งกลางของลำตัวปลา หรือค่อนไปทางหางเล็กน้อย และเมื่อปลาพองสู้ควรกางออกซ้อนทับกับส่วนของหางได้ รูปทรงตามสายพันธุ์

ชายน้ำ (ครีบก้น) ฐานของชายน้ำเริ่มจากรูก้นจรดโคนหาง และมียาวประมาณโดคนหาง รูปทรงตรงตามสายพันธุ์

ตะเกียบ (ครีบท้อง) มี 1 คู่ ควรมีความยาวเท่ากัน ไม่คดงอ มีความยาวไม่น้อยกว่าความกว้างของลำตัว

หู (ครีบหูหรือครีบอก) มี 1 คู่ ควรมีขนาดเท่ากัน

ปลากัดครีบยาว หางคู่

ลำตัว รูปร่างทรงกระบอกสั้น แบนข้าง ส่วนหัวสั้นลาดเอียงเล็กน้อย ปากเล็ก

หาง (ครีบหาง) หางแบ่งชัดเจนเป็น 2 หาง รอยแยกระหว่างหางควรลึกจรดโดนหาง และอยู่กึ่งกลาง หางทั้ง 2 ควรมีขนาดเท่ากัน และมีรูปทรงตรงตามสายพันธุ์ มีความยาวประมาณ 2 ใน 3 ของความยาวลำตัว

กระโดง (ครีบหลัง) ฐานกระโดง (ครีบหลัง) ปลากัดหางคู่จะยาวกว่าปลากัดหางเดี่ยว โดยฐานกระโดงควรอยู่ค่อนไปทางส่วนหัว ควรกางทับซ้อนกับส่วนของหางได้ ความสูงของกระโดงต้องมากกว่าความกว้างของลำตัว รูปทรงตรงตามสายพันธุ์

ชายน้ำ (ครีบก้น) ฐานของชายน้ำเริ่มจากรูก้นจรดโคนหาง และมียาวประมาณโดคนหาง รูปทรงตรงตามสายพันธุ์

ตะเกียบ (ครีบท้อง) มี 1 คู่ ควรมีความยาวเท่ากัน ไม่คดงอ มีความยาวไม่น้อยกว่าความกว้างของลำตัว
หู (ครีบหูหรือครีบอก) มี 1 คู่ ควรมีขนาดเท่ากัน

ปลากัดครีบยาวหางเดี่ยว หางมงกุฎ

รูปทรงหางเป็นช่อคล้ายมงกุฎ มีความลึกของช่อหนามไม่น้อยกว่าครึ่งหนึ่งของความยาวหาง ก้านหางจะแตกกี่ก้านก็ได้แต่จะต้องได้สัดส่วนและสมดุลของก้านและช่อหาง ขอบกระโดง ขอบชายน้ำ ต้องมีหนามรอบสม่ำเสมอ ได้สัดส่วนกับหาง